fbpx

Stawiasz stronę www, wydajesz e-booka, newsletter, piszesz bloga? A może przygotowujesz prezentację, którą zamierzasz wykorzystać publicznie? Niewątpliwie będziesz potrzebować zdjęć czy grafik, aby uatrakcyjnić wizualną stronę powyższych tworów. Skąd je wziąć? To oczywiste – z Internetu! Ale… czy to legalne? Czy możesz wykorzystywać zdjęcia i grafiki z Internetu, nie naruszając praw autorskich?

Grafiki i zdjęcia z Internetu – co z prawami autorskimi?

Szczegółowo o prawach autorskich wspominałam już na moim blogu w artykule Autorskie prawa osobiste i majątkowe – które z nich przekazuje Ci copywriter? Pokrótce przypomnę tylko, że przepisy wyróżniają dwa rodzaje praw autorskich – osobiste i majątkowe. Osobiste są niewzruszalne i niezbywalne – autor zawsze pozostanie autorem danego utworu, nic i nikt tego nie zmieni. Majątkowe prawa autorskie dają natomiast możliwość korzystania z utworu, rozporządzania nim i prawo do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z niego na określonych polach eksploatacji przez inne osoby. Co więcej, majątkowe prawa autorskie można przekazać osobie trzeciej, np. sprzedać.

Zdjęć czy grafik dostępnych w Internecie nie można wykorzystywać w sposób dobrowolny. To, że są ogólnodostępne, nie znaczy, że można z nimi robić, co się chce. Powiedzmy, że „dozwolone” jest ich używanie wyłącznie do własnego użytku, np. jeżeli robisz sobie prywatne grafiki, kartki urodzinowe, składasz gazetkę i wklejasz tam internetowe zdjęcia, bo masz takie hobby – wtedy wszystko jest w porządku, o ile Twoje dzieła trafiają jedynie do szuflady. Ale już upublicznianie tego typu tworów z internetowymi zdjęciami to naruszanie praw autorskich. Nie możesz zatem swobodnie umieścić zdjęć czy grafik np. na swoim blogu, w e-booku itd. i nie podawać nazwiska autora. Naruszasz wówczas osobiste prawa autorskie. Dodatkowo, jeżeli wykorzystałeś zdjęcie lub grafikę na swoje potrzeby i je upowszechniasz, bez spełnienia warunków, których wymagał autor, np. zapłata wynagrodzenia, to naruszasz majątkowe prawa autorskie.

Co grozi za naruszenie praw autorskich?

Twórca, który udowodni, że naruszyłeś przysługujące mu prawa autorskie, może żądać:

  • zaniechania naruszania swoich praw,
  • usunięcia skutków naruszenia swoich praw,,
  • zadośćuczynienia bądź naprawienia wyrządzonej mu szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności lub trzykrotności (gdy naruszenie jest zawinione) stosownego wynagrodzenia za wykorzystanie utworu (w przypadku zdjęć zazwyczaj kwota ta jest bardzo wysoka),
  • wydania uzyskanych korzyści.

Patrząc na powyższą listę sankcji, moim zdaniem nie warto ryzykować i podbierać cudze zdjęcia bez pozwolenia. Tym bardziej, że jest naprawdę wiele możliwości uzyskania zdjęć czy grafik całkowicie za darmo w legalny sposób. Jak? Czytaj poniżej!

Skąd brać legalne grafiki i zdjęcia z internetu?

W sieci możemy znaleźć mnóstwo serwisów, które dają nam możliwość darmowego pobrania i wykorzystywania zdjęć czy grafik, np. popularna Canva czy Pixabay. Serwisy te działają najczęściej w formie banków zdjęć, których udostępnianie oparte jest na tzw. licencji Royalty free. Oznacza ona brak konieczności ponoszenia opłaty za wykorzystanie objętych nimi utworów. Odmianą licencji Royalty free jest licencja typu copyleft, która umożliwia dalsze rozpowszechnianie (w tym rozpowszechnianie płatne) objętego nią zdjęcia lub grafiki.

Administratorzy serwisów internetowych, które dają bazę darmowych zdjęć lub grafik, informują użytkowników o możliwości i zakresie wykorzystania danego utworu. Zanim zatem wykorzystasz dane zdjęcia na swoje potrzeby, zaznajom się, jakim rodzajem licencji dany utwór jest objęty. Odpowiednie oznaczenia rodzaju licencji znajdują się przy zdjęciach lub grafikach.

Rodzaje licencji

Do rodzajów licencji należą:

  • All Rights Reserved – „Wszystkie prawa zastrzeżone”. Utwory objęte tego typu licencją są chronione prawami autorskimi i nie można ich wykorzystywać czy rozpowszechniać. Jeżeli chcemy skorzystać z takiego utworu, należy skontaktować się z autorem i poznać jego warunki;
  • Creative Commons – „Pewne prawa zastrzeżone”. Autor utworu sam określa, w jakim zakresie można wykorzystać jego utwór, np. kopiować, udostępniać, rozpowszechniać. Ważne tu są symbole:
    • CC BY – oznacz autora utworu;
    • CC NC – wykorzystaj tylko w celach niekomercyjnych;
    • CC SA – można zmodyfikować utwór, ale twór końcowy powinien posiadać tę samą licencję;
    • CC ND – brak możliwość modyfikowania utworu.

Na koniec podzielę się z Wami refleksją nad tym, co zrobić, aby nie złamać praw autorskich. Przede wszystkim czytajmy… regulaminy banków zdjęć (stocków) zanim pobierzemy z nich grafikę. Wiem, że to nudne, ale niestety bardzo ważne i nieuniknione, jeżeli chcemy działać legalne. Po drugie: trzeba sprawdzać licencje do danych zdjęć czy grafik. W przypadku korzystania ze zdjęć w licencji Creative Commons, podajmy autora zdjęcia i źródło fotografii. I na koniec – zapomnijcie o Google Grafika czy Pinterest. Korzystajcie z legalnych banków zdjęć!

Jeśli potrzebujesz oryginalnych grafik na Twoje social media czy www – zajrzyj do naszej oferty.